Bitki Budama

Ağaç budama mevsimi, budanacak ağacın türüne göre değişiklik göstermektedir. Budama işlemi, ağaçlardaki dal ve yaprakların daha kuvvetli büyüyebilmesi, ürünlerin daha kaliteli olması ve ağaçları eski kuvvetine kavuşturması gibi sebeplerle yapılmaktadır. Odunlaşmış bitkilerin ezik,kırık ve hastalıklı olan dalları budanmakta ve bunlara düzgün şekiller verilmektedir. Budama işlemi aynı zamanda, meyve ağaçlarının kaliteli çiçek açarak meyve vermesini ve bahçelerde bulunan süs çalı ve ağaçlarının çeşitli şekillerde budanarak güzelleştirilip görselleştirilmesini sağlamaktadır.

Meyve ağaçları henüz gençken ve yaprakları ile dalları olmadan, düz bir fidan halinde dikilmektedir ve bu fidanların gövdesinden çıkan yan dallarına ilk birkaç yıl dokunulmamaktadır. Bu süre içerisinde sadece büyümekte olan fidanın kök boğazından çıkan sürgünler temizlenmektedir. Şekil verme budaması ağacın çeşidine göre, şeftali ve kayısı ağaçlarında ikinci yıl, elma ve armut ağaçlarında ise üçüncü yıl yapılmaktadır. Alçak boylu ve kısa dallı meyve ağaçları daha erken ve daha bol meyve vermektedir ve bu ağaçlarda dallar enine olmalıdır. Buyu alçak olan meyve ağaçlarının bakımı ve meyvelerinin toplanması daha kolay olmaktadır. Ağaçların tekrar kuvvetli sürgünler oluşturması ve yeni bir taç oluşturabilmesi için, ağaçlara gençleştirme budaması yapılması gerekmektedir. Gençleştirme budaması yapılan ağaçların verimi artmış ve daha kaliteli meyve vermesi sağlanmış olmaktadır. Bu budama yöntemi sadece genç ağaçlarda yapılmakta ve yaşlı, ölmek üzere olan ağaçlarda yapılmamaktadır. Gençleştirme budaması yapılırken meyve türlerinin bu budamaya karşı ne kadar dayanıklı oldukları göz önünde bulundurulmaktadır ve budamaya karşı en dayanıklı olanı zeytin ağaçlarıdır. Daha sonra ise sırayı armut, erik, elma, şeftali, kayısı, dut ve kiraz ağaçları takip etmektedir.

Ayrıca ağaç türlerinin budanma zamanlarına bakacak olursak;
- Akçaağaç, Huş, Ceviz, Yalancı Akasya ve Kızılağaç türleri, Kavaklar gibi akan ağaç türlerinin yaz ve son bahar mevsimlerinde budanmaları gerekmektedir.
- Tüm mevsim boyunca büyümeye devam eden Ardıç, Şimşir, Servi ve Yalancı Selviler ağaç türleri tüm yıl budanabileceği gibi, budama süreleri genellikle haziran ayından ağustos ayına kadar devam edebilmektedir.
- Çamlar ve Ladinler ise sürgünleri daha yumuşakken budanmaktadırlar.
- Süs eriği, Çiçek elması, Yalancı Akasya gibi çiçekli çalılarda ise budama zamanı çiçeklenme döneminin ardından mayısın ikinci yarısında ya da haziran ayında budanabilmektedir.
- Oya ağacı türündeki ağaçlarda budama işlemi ağaç henüz çiçek vermeden, kış ya da ilk baharda yapılmaktadır.
- Devamlı çiçek açan güller gibi bazı hassas türlerin budama işlemi ise en uygun olarak yaz aylarında yapılmaktadır.